Πεζοπορικές διαδρομες, φαραγγια και σπηλιες
Φαράγγι Ρίχτη
Είναι φανταστική η πυκνη βλαστηση στο φαράγγι του Ρίχτη! Το καταπληκτικό φαράγγι του Ρίχτη βρίσκεται 45 χλμ. από τις εξοχικές κατοικίες Natura, στο Νομό Λασιθίου, στη βόρεια πλευρά, μεταξύ του Αγίου Νικολάου και της Σητείας. Ξεκινά λίγο έξω από το χωριό Έξω Μουλιανά και καταλήγει στην παραλία Ρίχτης, ανατολικά του χωριού Κάλαμπρο.
Το συνολικό μήκος της διαδρομής είναι περίπου 4 χιλιόμετρα και η υψομετρική διαφορά μεταξύ της αφετηρίας και της παραλίας είναι περίπου 350 μέτρα. Το φαράγγι, ακόμη και το καλοκαίρι, έχει αρκετό νερό, το οποίο χρησιμοποιούν οι ντόπιοι.
Η πεζοπορία στο φαράγγι διαρκεί τρεις με τέσσερις ώρες. Περπατημα κατά μήκος του μικρού ποταμού το οποιο ποταμι και το διασχίζουμε μερικές φορές. Η διαδρομή ξεκινά από το πέτρινο τοξωτό γεφύρι του Λαχανά (19ος αιώνας) Η διαδρομή συνεχίζεται σε ένα καταπράσινο τοπίο μέσα στο ποτάμι, εντελώς μοναδικό στην ανατολική Κρήτη. Το βουνό είναι στην πραγματικότητα πάνω από το κεφάλι σου. Ο πλάτανος, η πικροδάφνη και το φασκόμηλο είναι πολλά και οι μυρωδιές των φρέσκων βοτάνων αλλάζουν συνεχώς.
Αποκορύφωμα είναι φυσικά ο πανέμορφος καταρράκτης άνω των 25 μέτρων, που θα περίμενε κανείς να συναντήσει μόνο σε μέρη της βόρειας Ελλάδας. Ο καταρράκτης έχει νερό ακόμα και το καλοκαίρι! Εντυπωσιακό επίσης – αποτύπωμα του παρελθόντος – είναι οι παλιοί νερόμυλοι που συναντούν οι επισκέπτες στο μονοπάτι. Το μονοπάτι τελειώνει στην όμορφη βοτσαλωτή παραλία του Ρίχτη. Η παραλία έχει αρκετά αλμυρίκια, με πέτρινα καθίσματα και τραπεζάκια τριγύρω. Επίσης, υπάρχει πέτρινη βρύση με νερό όλο το χρόνο.
Φαράγγι Πεύκων
Αν σας αρέσει να φορεσετε τις μπότες σας και να ξεκινήσετε για μια μέρα με καθαρό αέρα και υπέροχο τοπίο, τότε δεν μπορείτε να κάνετε κάτι καλύτερο από το να περπατήσετε στο φαράγγι των Πεύκων που βρίσκεται εδώ στη νοτιοανατολική Κρήτη.
Πάνω από το χωριό Πεύκη βρίσκεται το βουνό Αφέντης-Σταυρός («Σταυρωμένος») που έχει μια εκκλησία χτισμένη ακριβώς στην κορυφή του. Νότια του χωριού Πεύκη το ορεινό και εύφορο τοπίο οδηγεί… Είτε περπατήσατε και προς τις δύο κατευθύνσεις, είτε μόνο προς τη μία, αυτή είναι μια υπέροχη βόλτα που είναι πάντα γεμάτη ενδιαφέρον και με πολλά χαρακτηριστικά κρητικής χλωρίδας και ορεινό τοπίο.
Ένα σημαντικό πράγμα που πρέπει να θυμάστε είναι ότι, ανεξάρτητα από το πώς κάνετε τη βόλτα, πρέπει πάντα να φοράτε καλά παπούτσια, όχι αδύναμα σανδάλια ή σαγιονάρες παραλίας. Επίσης, αν είναι μια ζεστή μέρα, τότε ένα μπουκάλι νερό θα μπορούσε να είναι απαραιτητο και αν χρειαστεί, μπορεί να ξαναγεμιστεί από την πηγή που βρίσκεται στο φαράγγι.
Οι περιπατητές επισκέπτονται το φαράγγι των Πεύκων όλο το χρόνο, αλλά αν βρίσκεστε εδώ νωρίς τη σεζόν, τότε θα απολαύσετε μια ιδιαίτερη απόλαυση καθώς το φαράγγι είναι ομορφότερο τον Μάρτιο, τον Απρίλιο και τον Μάιο, όταν τα ανοιξιάτικα λουλούδια μας είναι σε εξαρση τα νερα πιο άφθονα.
Ο περίπατος στο φαράγγι των Πεύκων είναι περίπου επτά χιλιόμετρα σε μια πολύ γραφική διαδρομή. Οι γύρω λόφοι είναι καλυμμένοι με ελιές, εσπεριδοειδή, χαρουπιές και πεύκα και θα λατρέψετε πραγματικά το άρωμα πεύκου που θα σας συνοδεύει σε όλη τη διαδρομή. Εάν αισθάνεστε πραγματικά γεμάτοι ενέργεια, ξεκινήστε από τις εξοχικές κατοικίες Natura και περπατήστε μέχρι το χωριό Πεύκη που βρίσκεται ακριβώς στην κορυφή του φαραγγιού. Στη συνέχεια, απολαύστε ένα διάλειμμα στο Ταβερνα "Πιπερια" (ανοιχτό για μεσημεριανό γεύμα και δείπνο την άνοιξη/καλοκαιρινή περίοδο) πριν ακολουθήσετε την ίδια διαδρομή προς την αντίθετη κατεύθυνση για να επιστρέψετε στις εξοχικές κατοικίες Natura.
Οι λιγότερο ενεργητικοί μπορούν να πάρουν ταξί από τον Μακρύγιαλο στο χωριο Πευκη και μετά απλά να κάνουν τη βόλτα από πάνω προς τα κάτω. Ανάλογα με το πόσο συχνά θέλετε να σταματάτε για να θαυμάσετε το τοπίο και να τραβήξετε φωτογραφίες, η βόλτα συνήθως διαρκεί στους περισσότερους περίπου δύο ώρες για κάθε κατεύθυνση. Υπάρχει επίσης μια συντόμευση που μπορείτε να ακολουθήσετε χρησιμοποιώντας το δρόμο αντί για το φαράγγι που στη συνέχεια συντομεύει τη βόλτα κατά περίπου 30 λεπτά.
Το χωριό Πεύκη, στην κορυφή του φαραγγιού, βρίσκεται σε υψόμετρο 420 μέτρων και βρίσκεται στη νότια πλαγιά ενός συγκροτήματος βουνών γνωστών ως «Ρομάντι». Είναι επίσης το όνομα του ψηλότερου βουνού της ομάδας. Εδώ πάνω η περιοχή είναι κυρίως βραχώδης που δημιουργεί ένα τοπίο μοναδικής ελκυστικότητας.
Σπήλαιο Βρέικο
Το σπήλαιο του Βρέικου βρίσκεται περίπου 2 χλμ βορειοανατολικά του χωριού Πεύκη . Είναι ena σπήλαιο και το γνωστό βάθος είναι 25-30 μέτρα. Η Είσοδος είναι ένας ανοιχτός και επίπεδος χώρος που μοιάζει με αλώνι. Στην είσοδο υπάρχουν σκάλες που διευκολύνουν την είσοδο και την έξοδο στο σπήλαιο. Σε εκείνο το μέρος έχει φυτρώσει μια συκιά και τα κλαδια της καλύπτουν μια μεγάλη στοά μήκους περίπου 60-70 μέτρων. Στην είσοδο και στο τέλος της στοάς υπάρχουν πινακίδες από τη Νεολιθική Εποχή.
Νότια της εισόδου βρίσκεται η λαγκαδιά (Λατσίδα) όπου υπάρχει νερό που στεγνώνει το φθινόπωρο. Σε αυτό το μέρος του σπηλαίου υπάρχουν μεταλλικές βάσεις για να βοηθούν τους ανθρώπους να ανεβαίνουν και να κατεβαίνουν. Σε κάθε γωνιά του σπηλαίου υπάρχουν πανέμορφοι σταλακτίτες και σταλαγμίτες.
Δεν είναι δύσκολο να επισκεφθείτε αυτό το σπήλαιο καθώς τα αυτοκίνητα μπορούν να πάνε περίπου 250 μέτρα πριν από την είσοδο των σπηλαίων στη δυτική πλευρά και σχεδόν σε καθημερινή βάση, κατά τους καλοκαιρινούς μήνες οι άνθρωποι επισκέπτονται το σπήλαιο.
Ψυχρό Σπήλαιο του Δια
Το Σπήλαιο Ψυχρό, γνωστό και ως Δικταίο Σπήλαιο, είναι το μέρος όπου γεννήθηκε και θήλασε η Αμάλθεια το βρέφος Δίας. Ήταν η θέση ενός ιερού και ανθρώπινα ειδώλια που βρέθηκαν εκεί κατά την αρχαιολογική εξερεύνηση δείχνουν ότι χρησιμοποιήθηκε ως τόπος ταφής και τόπος λατρείας από τους Μινωικούς χρόνους.
Το εντυπωσιακό σπήλαιο του Δία, το Δικταίο Σπήλαιο, βρίσκεται πάνω από το χωριό Ψυχρό στο Οροπέδιο Λασιθίου σε υψόμετρο 1025μ. Στο Ψυχρό υπάρχει άφθονος χώρος στάθμευσης, με πολλά εστιατόρια σε κοντινή απόσταση. Δύο μονοπάτια που οδηγούν στο σπήλαιο ξεκινούν από το χώρο στάθμευσης. Το πιο εύκολο μονοπάτι είναι το αριστερό, γιατί στο σωστό μονοπάτι (το πιο παλιό) οι πέτρες εχουν πατηθει από χιλιάδες τουρίστες και γλιστρουν. Η διαδρομή προς το σπήλαιο είναι μαγευτική καθώς η θέα προς το Οροπέδιο Λασιθίου κόβει την ανάσα. Αν δεν θέλετε να περπατήσετε, υπάρχουν γαϊδούρια για τη μεταφορά των επισκεπτών στο σπήλαιο. Κοντά στην είσοδο του σπηλαίου υπάρχει κιόσκι όπου μπορείτε να αγοράσετε εισιτήρια σε μικρή τιμή. Το σπήλαιο, που έχει εμβαδόν 2200 τ.μ, είναι καλά φωτισμένο και τα μονοπάτια σε αυτό ακολουθούν ένα καλοσχεδιασμένο μονοπάτι μήκους 250 μέτρων.
Κοντά στην είσοδο, στα δεξιά υπάρχει μια αίθουσα, ενώ η μεγάλη αίθουσα ξεκινά από χαμηλότερο επίπεδο. Νοτιοανατολικά του θαλάμου υπάρχει ένα μεγάλο σταλαγμιτικό συγκρότημα. Επίσης, υπάρχουν μερικά κτίρια. Μια μικρότερη αίθουσα βρίσκεται στη βορειοδυτική πλευρά. Ενώ κινείται μέσα στο σπήλαιο, ο επισκέπτης μπαίνει στη μεγάλη αίθουσα με το μεγαλύτερο μέρος της να καλύπτεται από συμπαγή βράχο και μεγάλους σταλαγμίτες. Στο δεύτερο μέρος του σπηλαίου, υπάρχει ένας μεγάλος και πολύ εντυπωσιακός σταλακτίτης, που ονομάζεται «μανδύας του Δία»
Φαράγγι της Σαρακίνας
Το φαράγγι της Σαρακίνας ή Σαραντάπηχου ξεκινά από τον οικισμό Μύθοι της Ιεράπετρας και καταλήγει στον παραθαλάσσιο οικισμό Μύρτος. Η είσοδός του απέχει περίπου 16 χιλιόμετρα από την Ιεράπετρα.
Το φαράγγι της Σαρακίνας είναι ένα μικρό, όμορφο και πολύ πράσινο φαράγγι. Σε αυτό ρέει νερό καθ' όλη τη διάρκεια του έτους.
Είναι προσβάσιμο και το πέρασμά του διαρκεί περίπου 1,5 ώρα. Έχει μήκος 1,5 χιλιόμετρο, πλάτος 3 έως 10 μέτρα και ύψος 150 μέτρα.
Σύμφωνα με τον μύθο, καθώς περνούσε από την περιοχή ο γίγαντας Σαραντάπηχος, ο γιος του Δία, δίψασε και γονάτισε για να πιει νερό. Η μεγάλη του γενειάδα έκοψε το βουνό στα δύο και δημιουργήθηκε το φαράγγι της Σαρακίνας ή Σαραντάπηχου.
Καταρράκτης του Μυλωνά
Το φαράγγι του Μίλωνα βρίσκεται περίπου 18 λεπτά με το αυτοκίνητο (18 χλμ.) από την κοιλάδα του Άσπρου Ποταμού και τις εξοχικές κατοικίες Natura, θα χρειαστεί να στρίψετε δεξιά στον κεντρικο δρομο όταν θα δείτε μια ξύλινη πινακίδα που γράφει «Καταρράκτης Μίλωνας». Είναι εύκολο να το χάσεις.
Η διαδρομή μέχρι την είσοδο του φαραγγιού είναι περίπου 2 χλμ. από έναν χωματόδρομο, τον οποίο πιθανότατα θα χρειαστεί να οδηγήσετε αργά αν δεν θέλετε να χάσετε καμία κόκκινη πινακίδα.
Η πεζοπορία είναι μέτριας δυσκολίας ωστόσο είναι μάλλον μια μικρή πεζοπορία 40 λεπτών. Το φαράγγι του Μίλωνα είναι κυρίως δημοφιλές για τον υπέροχο καταρράκτη ύψους 40 μέτρων στο τέλος του φαραγγιού. Ο μόνος τρόπος επιστροφής είναι από όπου ήρθατε και η πεζοπορία είναι ελαφρώς πιο εύκολη.
Συμβουλή: Σκεφτείτε ποια εποχή θα θέλατε να επισκεφτείτε, καθώς ο καταρράκτης συνήθως στεγνώνει το καλοκαίρι.
Φαράγγι Χα
Το Φαράγγι Χα βρίσκεται στο Λασίθι. Η είσοδος είναι μόλις τρία μέτρα, βρίσκεται σε υψόμετρο 370μ. και η έξοδος κατηφορίζει και καταλήγει σε υψόμετρο 140μ. Έχει περίπου 33 ραπέλ το μεγαλύτερο από τα οποία φτάνει σε ύψος τα 35μ. Γενικά έχουν πολύ στενούς τοίχους, με πλάτος μόνο μερικά εκατοστά. Προς το τέλος του φαραγγιού ο καταρράκτης πεφτει απο υψος 215 μέτρων.
Το φαράγγι του Χα έχει 26 τεχνικές καταβάσεις, η μεγαλύτερη από τις οποίες είναι 30 μέτρα. και σχεδόν καθόλου περπάτημα. Γι' αυτό και οι επισκέπτες που μπαίνουν στο εσωτερικό είναι κυρίως έμπειροι ορειβάτες, καθώς είναι αρκετά επικίνδυνο. Θεωρείται ένα από τα πιο άγρια φαράγγια της Ελλάδας και ένα από τα πιο δύσκολα διασχίσιμα, αλλά ένα από τα 10 ομορφότερα της Ευρώπης.
Το φαράγγι έχει πλούσια χλωρίδα και πανίδα. Οι λίμνες είναι σημαντικοί υγρότοποι για πολλά αποδημητικά πτηνά, αλλά και μόνιμα πτηνά και θηλαστικά. Δεδομένου ότι στο είδος των θηλαστικών κυριαρχεί ο κρητικός λαγός, και συναντάται και η κρητική νυφίτσα (καλογυναικάρι) και ο κρητικός ασβός (Αρκάλων). Παρατήρησε επίσης το αγκαθωτό ποντίκι, ένα τρωκτικό που δεν υπάρχει αλλού στην Ευρώπη και την άγρια ζωή της Αφρικής. Στο φαράγγι θα συναντησετε πεύκα και πολλά άλλα είδη δέντρων και θάμνων, βότανα και λουλούδια. Στη μεγάλη χαράδρα έχουν βρει καταφύγιο πολλά σπάνια και απειλούμενα είδη φυτών.
Κοντά στο Χα βρίσκονται παλιοί πέτρινοι μύλοι που σήμερα είναι έρημοι, μνημεία μιας περασμένης εποχής. Ένας θρύλος λέει ότι στα βάθη του χάους, στην καρδιά του Χα είναι θαμμένο ένα χρυσό άρμα, που το σέρνουν άλογα χρυσα. Και είναι χρυσά κορδόνια, το διαμάντι του Πλουμιδίου. Λάμψη στον ήλιο, ώστε να θάμπωσε τον Κρητικό τολμηρό όταν κάποιος βρήκε το χρυσό άρμα. Να πάει σε ένα που είναι για να δεθεί με σχοινιά και να γλιστρήσει στον βράχο.
Θα μπορούσατε να πείτε ότι το φαράγγι είναι ένας παρθένος βιότοπος ανέγγιχτος από τον άνθρωπο αφού η διαμόρφωση απαγορεύει σε κανέναν να γνωρίζει καλά, να διασχίζει ή να εκμεταλλεύεται. Οι πρώτοι που πέρασαν το 1987 είναι τρεις Θεσσαλονικείς ορειβάτες, έμπειροι και τολμηροί και χρειάστηκαν επτά ημέρες προσπάθειας. Σήμερα το φαράγγι είναι ασφαλισμένο και είναι ένας παραδεισένιος προορισμός για canyoning. Το φαράγγι είναι περίπου 33 ράπελ, το μεγαλύτερο έχει ύψος 35 μέτρα. Μερικά μέρη είναι πολύ στενά, με πλάτος μόλις λίγα εκατοστά, γεγονός που το κάνει ξεχωριστό.
Ορείνο ή Φαράγγι Πεταλούδων
Είναι ένα από τα πιο γνωστά φαράγγια της νοτιοανατολικής Κρήτης (περιοχή Μακρύγιαλος-Ιεράπετρα). Η είσοδός του είναι στο δάσος του Κουτσούρα, που απέχει μόλις 6 χλμ. από τις εξοχικές κατοικίες Natura. Η απόληξή του απέχει μόλις 2 χλμ. από τον οικισμό Ορίνο. Η καλύτερη εποχή του χρόνου για να τη διασχίσετε είναι ο χειμώνας ή η άνοιξη (Δεκέμβριος-Ιούνιος). Θα ανακαλύψετε υπέροχο τοπίο και μικροί καταρράκτες σκορπίζονται κατά μήκος της διαδρομής.
Υπάρχει ένα μονοπάτι, που σε κάποια σημεία είναι λίγο δύσκολο να το διασχίσεις και πρέπει να προσέξεις, γιατί μπορεί να κάνεις λάθος στο δρόμο σου. Πολύ περισσότερη προσοχή πρέπει να προσέξεις στο μεσαίο τμήμα του φαραγγιού, το οποίο δεν είναι βατό από τον χείμαρρο, αλλά από χωματόδρομο στη δυτική πλευρά.
Μπορούμε να χωρίσουμε το φαράγγι σε τρία μέρη. Από τον Κουτσούρα καθώς ανηφορίζουμε, υπάρχει το πιο κατάφυτο μέρος, γεμάτο πεύκα και πολύ εντυπωσιακό γκρεμό, που υψώνεται τριγύρω. Μετά από μία ώρα περπάτημα, το φαράγγι οδηγεί σε ένα καλλιεργημένο υψίπεδο, που δεν έχει την εικόνα του φαραγγιού. Μετά από μισή ώρα περπάτημα, αυτό το καλλιεργημένο υψίπεδο φτάνει στο τέλος του και σύντομα οι βράχοι υψώνονται ξανά γύρω σου.
Τα τελευταία 2 χλμ. (περπάτημα από νότο προς βορρά) είναι πολύ εντυπωσιακά, γιατί η θέα είναι άφθονη στα γύρω βουνά. Στο τέλος του φαραγγιού είχαμε μια υπέροχη έκπληξη: Ένας καταρράκτης έβγαινε από τη σχισμή ενός βράχου. Μπορούμε να πούμε ότι οι τρεις τελευταίοι καταρράκτες στη θέση Περιστεριώνας είναι από τους πιο όμορφους της Ανατολικής Κρήτης. Εντυπωσιακή είναι και η ποσότητα του νερού, πολύ σπάνια στην ξηρή περιοχή του Μακρύγιαλου. Μερικές φορές, ακόμη και τους καλοκαιρινούς μήνες υπάρχει ροή νερού στο φαράγγι. Ένας ασφαλτοστρωμένος δρόμος (που συνδέει το ορεινό χωριό Ορεινό με την παραλιακή περιοχή του Κουτσούρα) είναι πολύ κοντά. Αυτά τα τελευταία 2 χιλιόμετρα είναι πολύ ανηφορικά, αλλά ανταμείβουν με τις υπέροχες εικόνες της γύρω περιοχής
Φαράγγι Καψά
Το φαράγγι ξεκινά ακριβώς δίπλα στη Μονή Καψά, 7 χιλιόμετρα από την κοιλάδα του Άσπρου ποταμού και τις εξοχικές κατοικίες Natura και καταλήγει στο χωριό Περβολάκια, από το οποίο πήρε το όνομά του.
Μπορείτε να αφήσετε το αυτοκίνητο στη Μονή Καψά και είτε να επισκεφτείτε τη μικρή βοτσαλωτή παραλία είτε να μπείτε στο φαράγγι, που είναι το πιο βραχώδες της περιοχής αλλά και το πιο εντυπωσιακό.
Το φαράγγι των Περβολακίων διασχίζεται συνήθως από άτομα που αναζητούν πρόκληση, καθώς δεν είναι πολύ εύκολο να το περπατήσετε. Ορισμένα τμήματα είναι σχετικά απρόσιτα και ίσως χρειαστεί να κάνετε κάποια αναρρίχηση.
Ο μέσος χρόνος που χρειάζεται για να περπατήσετε μέσα στο φαράγγι είναι 2 ώρες.
Στη συνέχεια θα φτάσετε στο χωριό Κάτω Περβολάκια, όπου μπορείτε να καλέσετε ταξί αν έχετε αφήσει το αυτοκίνητό σας στη Μονή Καψά.
Φροντίστε λοιπόν να έχετε τον αριθμό τηλεφώνου ενός οδηγού ταξί από τον Μακρύ Γιαλό ή να πάτε μαζι με κάποιον που φεύγει από το χωριό.